Barato e escasso: faiança decorada com esponja em Rosário, Argentina (1870-1900)

Autores

  • Gustavo Fernetti Centro de Estudos em Arqueologia Histórica, Faculdade de Humanidades e Artes, Universidade Nacional de Rosário

DOI:

https://doi.org/10.35305/tpahl.v17i1.205

Palavras-chave:

Arqueologia urbana, louças, Rosario

Resumo

A decoração da cerâmica industrial doméstica durante o século XIX era muito variada e respondia a um sistema de produção, distribuição e consumo. Rosário, como cidade emergente, com a introdução do capitalismo em 1870 na Argentina, não poderia permanecer alheia a esse sistema e o registro arqueológico pode refletir indiretamente esse contexto geral, mas articulado ao local. Um conjunto de faianças – aquelas decoradas com esponja ou esponjosa – apesar da sua aparente insignificância quantitativa mostra como os produtos industriais europeus chegaram a uma cidade que, naquela época, estava em processo de mudança económica e social. As transformações globais e locais do mercado podem ser lidas neste pequeno complexo arqueológico, que pertence às três últimas décadas do século XIX. O objetivo deste trabalho é mostrar esses processos socioeconômicos por meio desses fragmentos recuperados dos lixões de Rosário.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia do Autor

Gustavo Fernetti, Centro de Estudos em Arqueologia Histórica, Faculdade de Humanidades e Artes, Universidade Nacional de Rosário

Arqueólogo, arquiteto, museólogo

Referências

Andrade Lima, T. (1995). Pratos e mais pratos: loucas domésticas, divisioes culturais e limites osciais no Río do Janeiro, século XIX. Anais do Museo Paulista 3, 129-191.

Boa, V. N. S. (2012). Clyde Pottery Wares in the McLean Museum Collection.Recuperado de: https://www.inverclyde.gov.uk/assets/attach/7460/Clyde-Pottery-Wares-in-the-McLean-Museum.pdf. Últimoacceso: 11 dediciembre de 2021.

Boness´Pottery. The Industry of e pottery of Borrowstounness. (2009): Mary Finlay. Recuperado de: http://bonesspottery.co.uk/fim.html. Último acceso: 14 de marzo de 2022.

Brooks, A.; Urbina, S.; Adán, L.; Carabias, D. Sepíulveda, V. Chiavazza, H. y Zorrilla, V. (2019). The Nineteenth-Century British Ceramics Trade to Southwestern South America: An Initial Characterization of the Archaeological Evidence from Chile. En: C. E. Orser Jr. (ed.). Archaeologies of the British in Latin America Contributions To Global Historical Archaeology. Springer International Publishing. 55-71.

Campbell, H. (1982). Spongeware.Historical Review 1982-1983. Coburg, Ontario, Canada: Cobourg and District Historical Society. 37-39.

Campbell-Green, T. (2011). The Rough Guide to Pottery Pt.2 – Spongeware. The Glossop Cabinet of Curiosities. Recuperado de: https://glossopcuriosities.wordpress.com/2022/02/11/the-rough-guide-to-pottery-pt-2-spongeware/. Ultimo acceso: 3 de noviembre de 2021.

Cruickshank, G. (1985). Scottish pottery. Princes Risborough, ReinoUnido: Shire Books.

Diagnostic Artifacts in Maryland. (2012). Sponged decorated wares. Maryland, EEUU: JPPMRecuperado de: https://apps.jefpat.maryland.gov/diagnostic/Post-Colonial%20Ceramics/SpongedWares/index-spongedwares.html. Último acceso: 22 de febrero de 2022.

Dietz, U. G. (1980). A New Look at the Spatterware at Winterthur. Winterthur, Delaware, EEUU: Winterthur Museum.

Dócola, S. (2017). De una aldea sin límites al proyecto de delineación paradefinir una ciudad capital: Rosario 1852-1873. Analesdel IAA. 47 (2), 161-173.

Earls, Amy (2004). A Selection of Cut Sponge Designs, Part 1. Victorian Ceramics Group Newsletter 5 (1). 21-23.

Fernetti, G. (2020). Las lozas decoradas del sitio “La Basurita” como indicadoras de cambio socioeconómico. Rosario, Argentina (1873-1920). Urbania. Revista Latinoamericana de Arqueología e Historia de las Ciudades, 9. 63-92.

Fernetti, G.(2022a). Los platos “Patrón Trigo” (WheatPattern) en Rosario, Argentina (1880-1960) en la evolución socioeconómica de la ciudad. Revista De Arqueología Histórica Argentina Y Latinoamericana 15(1), 8–31.

Fernetti, G. (2022b). Muchas flores, pocos colores. La técnica de decoración por trasferencia en lozas arqueológicas de Rosario, Argentina (1870-1920). Teoría y Práctica De La Arqueología Histórica Latinoamericana 16(1). 93–118.

Fleming, J. (1923). Scottish Pottery. Glascow: Maclehose, Jackson & Co.

Hamer, F. y Hamer, J. A (2004). The Potter's Dictionary of Materials and Techniques. Londres: A & C Black.

Henríquez Ursúa, M., Reyes Álvarez, V., Popovic Silva, V. y Alamos Cardemil, I. (2013). Cerámicas y vidrios. Colección Museo Regional de Rancagua. Andros Impresores.

Hidalgo Gutiérrez, J. (2020) Lozas para el Nuevo Mundo. La presencia de loza fina en el puerto de Campeche (1850-1900). Tesis de grado. Programa de maestría y doctorado en Estudios Mesoamericanos. Facultad de Filosofía y Letras. Instituto de Investigaciones Filológicas. México: Universidad Nacional Autónoma de México.

Hunter, R. (2006). Surfaces of Illusion: Mocha and Spatterwares. En Jane Katcher, David A. Schorsch and Ruth Wolfe (eds.) Expressions of Innocence and Eloquence; Selections from the Jane Katcher Collection of Americana. . 207-229.New haven: Yale University Press

Jarret., C.; Cross, M. y Robertson, A. (2016). Archaeological evidence for the exported wares of the caledonian pottery, Rutherglen, and its role in Glasgow´s ceramic international trade and industry. En: Brooks, A. The Importance of British Material Culture to Historical Archaeologies of the Nineteenth Century. Nebraska, EE.UU.: University of Nebraska Press.

Kelly, H. (1993). Scottish Sponge-printed Pottery: Traditional Patterns, Their Manufacturers and History.Glascow: The Lomondside Press.

Kelly, H. (1994). The Beginning of the Pottery Industry in Greenock. Scottish Industrial History 17. 57-75.

Kelly, H. (2007). Scottish Ceramics. Atglen, EEUU: Schiffer Publishing Ltd

Kelly, H; Kowalsky, A. y Kowalsky, D. (1993). Spongeware: 1835-1935, Makers, Marks, and Patterns. Atglen, EEUU: Schiffer Publishing Ltd

Ketchum, W. (1983). American country pottery. Yellowware and spongeware.Random House USA Inc.

Klose, J. y Malan, A. (2014). An introduction to the identification of ceramics excavated from 18th and 19th century archaeological sites. El Cabo, Sudáfrica: Historical ArchaeologyResearch Group, Universidad de Ciudad del Cabo (UCT).

Langeweg, S. (2004) De techniek van hetversieren: hetdecoreren van aardewerkbijRegout/Sphinx en Société Céramique in Maastricht. Studiesover de sociaal-economischegeschiedenis van Limburg/Jaarboek van hetSociaalHistorischCentrumvoorLimburg XLIX. 97-133.

Lawrence, S. (2003). Exporting culture. Archaeology and the nineteenth century British Empire. En: Historical Archaeology 37(1). 20-33

Liebeknecht, W. B. (2001). Joseph Mayer’s Arsenal Pottery Dump Part 3: Cut Sponge Decorated Ironstone China. Trenton Potteries; Newsletter of the Potteries of Trenton Society 2 (3-4). 1-4.

McCollen, H. (2001). Spongeware and Spatterware. Atglen, EEUU: Schiffer Publishing Ltd.

Majewski, T. y O’Brien, M. (1987). The Use and Misuse of Nineteenth-Century English and American Ceramics in Archaeological Analysis. En Michael B. Schiffer (ed.) Advances in Archaeological Method and Theory 11. Nueva York: Serial Publication Series. Academic Press. 97-207.

Miller, G. (1980). Classification and Economic Scaling of 19th Century Ceramics. Historical Archaeology. 14. 1-40.

Miller, G. y Earls, A. (2008). War and Pots: The Impact of Economics and Politics on Ceramic Consumption Patterns. En R. Hunter (Ed). Ceramics in America.https://www.chipstone.org/article.php/413/Ceramics-in-America-2008/War-and-Pots:-The-Impact-of-Economics-and-Politics-on-Ceramic-Consumption-Patterns. Últimoacceso: 22 de febrero de 2022.

Otte, J. (2019). The trade in European earthenware with the Dutch East Indies 1820-1940. En: VormenuitVuur 241. 2-19.

Prieto, A. (2017). Rosario: la pregunta por la belleza. En Entresiglos: el impulso cosmopolita en Rosario. 1a ed. Ilustrada. Rosario, Argentina: Ediciones Castagnino/Macro. Museo Municipal de Bellas Artes J. B. Castagnino. 17-34.

Robacker, E. F. y Robacker A. F. (1978). Spatterware and Sponge; Hardy Perennials of Ceramics. A. S. Cranbury. New Jersey, EEUU: Barnes and Company, Ed.

Sandling, T. (2018). London in Fragments: A Mudlark's Treasures. Londres: Frances Lincoln Ed.

Sandy, J. y Stevens, N. (2021). Thames Mudlarking: Searching for London's Lost Treasures.Londres: Bloomsbury Publishing.

Schávelzon, D. (2001). Catálogo de lozas históricas de Buenos Aires (siglos XVI - XX). Con notas sobre la región del Río de la Plata. Facultad de Arquitectura, Diseño y Urbanismo. Buenos Aires: UBA

Schvarzer, J. (1996)- La industria que supimos conseguir. Una historia político-social de la industria argentina. Planeta. ColecciónHistoria Argentina.

Stelle, L. J. (2001). An archaeological guide to historic artifacts of the upper Sangamon Basin, Central Illinois, USA. Illinois: Center For Social Research, Parkland College. Recuperado de:

https://virtual.parkland.edu/lstelle1/len/center_for_social_research/english_registry_marks/ARCH%20GUIDE_ENGLISH%20REGISTRY%20MARKS.html. Último acceso: 11 de marzo de 2022

Sussman, L. (1985). TheWheatpattern. An Illustrated Survey. Studies in Archaeology Architecture and History. Ottawa: National Historic Parks and Sites Branch Parks Canada Environment.

Volpe, S. y Fernetti, G. (2018). El Baño de Mandinga (Rosario, Santa Fe, Argentina, 1910): Arqueología de una tierra de nadie. Revista De la Escuela de Antropología XXIV. 1–18.

Volpe, S. y Fernetti, G. (2019). Prospección de basurales históricos de la ciudad de Rosario. Teoría y Práctica De La Arqueología Histórica Latinoamericana 9(1). 19–35.

Publicado

2023-10-27

Como Citar

Fernetti, G. (2023). Barato e escasso: faiança decorada com esponja em Rosário, Argentina (1870-1900). Teoría Y Práctica De La Arqueología Histórica Latinoamericana, 17(1), 73–98. https://doi.org/10.35305/tpahl.v17i1.205

Artigos mais lidos pelo mesmo(s) autor(es)